تأثیر فصل بر مقاومت ریشه درخت بلوط ایرانی (مطالعه موردی: منطقه تبرک، حوضه بازفت)

گیاهان به عنوان مصالح زیستی علاوه بر داشتن قابلیت خودتجدیدی و خودترمیمی، فاقد تأثیرات منفی بر محیط زیست هستند. پوشش گیاهی در عرصه های شیبدار در فرایند فرسایش خاک و کنترل آن نقش مهمی دارد و سبب افزایش چسبندگی و بهبود پایداری خاک می شود. تأثیر گیاهان بر افزایش پایداری دامنه ها و آثار هیدرولوژیکی آنها تا حد زیادی وابسته به مقاومت کششی ریشه است و تغییرات مقاومت ریشه می تواند سبب تغییر تأثیر پوشش گیاهی در پایداری شود. هدف از این مطالعه، بررسی مقاومت کششی ریشه بلوط ایرانی و مقایسه مقادیر آن در دو فصل خزان و رویش است. به این منظور، دامنه ای نسبتاً یکنواخت انتخاب و نمونه های ریشه از 5 پایه گونه بلوط به طور تصادفی جمع آوری و مقاومت کششی آنها با استفاده از دستگاه اینسترون استاندارد اندازه گیری شد. 224 آزمایش کشش موفق اجرا شد که دامنه قطری ریشه های مورد آزمایش1/0 تا 38/5 میلی متر، دامنه نیروی کشش 3/1 تا 3/411 نیوتن و دامنه مقاومت کششی 93/0 تا 85/3503 مگاپاسکال بود. رابطه قطر ریشه و نیروی کششی توانی مثبت و رابطه قطر و مقاومت کششی توانی منفی مشاهده شد. نتایج آزمون والد نشان داد که تفاوت مقاومت کششی در دو فصل معنی دار و مقاومت در فصل زمستان نسبت به تابستان بیشتر بود. قطر ریشه نیز به عنوان عامل کوواریت تأثیر معنی داری بر مقاومت کششی داشت. این پدیده می تواند نوعی سازوکار سازگاری سیستم ریشه در برابر افزایش تنش ها در خاک به دلیل کاهش نقش رویه زمینی و نیز افزایش رطوبت خاک باشد.